Comment : Joshua Fishman's eight steps towards reviving a language

 

 La Esperanta versio de ĉi tiu artikolo estas sub la angla versio.

It is interesting to read the article which titled “Joshua Fishman's eight steps towards reviving a language”

http://www.pagef30.com/2008/10/joshua-fishmans-eight-steps-towards.html

The article is mainly focussing in how to revive a language but without looking into the political and economy aspect of language.

A language dies when two of the conditionals occurred:

B(a) by force, law, killing of scholars

b.  ( b)  By money

It is easily be seen in the internet age that how many languages are dead. But less people are looking into why these languages are dead.

The writer is pretty well in the monolingual country like Japan and Korea and also pretty mono-tribal country. In Japan mostly are Japanese, beside Ainu. In Korea is also similar situation even you are from other countries, you have to assimilate into the country by naming yourself as Korean.

Very less countries in the world are like Singapore, Malaysia which allowed the ethnic groups to use their ethnic names, like Chinese, Tamil, Portuguese, Malay etc. most tribal names which related to religious based are mainly in religious format like other countries in the world but rarely, they retain their tribal identity like Chinese.

Well, let us talk about the (a) section, by force, law and killing of scholars. We knew that colonial period killed many local languages, therefore, Spanish, Portuguese, French, German and English retained popular in the world.

The next is by religion, unseen force. The Arabic is the latest inclusion in United Nations via religion, Islam, which is still used in all religious books thus the Muslims  speak Arabic. But none of the Buddhist, Christian speak the original language of Buddhism text in Sanskrit and Hebrew. If there were no translation of Buddhism text like the Quran did, Sanskrit would be the world populated language as well as the Hebrew for the Christians.

By law is another force. Malay is the national language of Singapore but the working language, they don’t call it official language, is English. The schools still teach Malay language to all people, not by force, the Malays in Singapore will learn Malay as the second language, Chinese would do the same. Portuguese, Hebrew, Tamil etc. would be learnt as the hobby or your community. However, Tamil is listed in the national examination board as a subject which the citizens of Singapore can officially sit for the test.

It is other way round, that Malaysia has a conflicting situation, both countries were former British colonies. Malaysians must pass the Bahasa Melayu as well as English language. It meant, a Malaysian is required to command both languages, national language, Malay and English language equally well. The ethnic languages like Chinese and Tamil have the primary schools, which they can receive mother tongue education, the pupils in the ethnic schools have to learn three (3) languages at the same time, that is ethnic language, Chinese or Tamil, and the two compulsory languages, Malay and English at a proficiency levels. Therefore many parents feel that their children are over stressed in the language learning. Chinese language is not an easy learning language, but Tamil is easier than English, however less economy value in Malaysia. Both groups of parents decided not to send the children to their ethnic language schools which now see the decreasing of the schools as no enrolment, supply and demand theory sets in. In the national type primary schools, pupils only learn two languages, that is Malays and English, which are required by the government with the planning by former colonial, British Empire. The requirements to enter the local national universities are a credit in Malay language, which is the medium of instruction in the universities and at least a pass in English language, of course, mostly the university places are offer to the applicants with English O level credit, which is similar to the oversea English speaking countries.

Besides, many foreign universities, mainly from English speaking countries, like Britain, Australia, New Zealand, USA, even India are setting up university branches in Malaysia. The students would study two years in Malaysia and the final year as the Britain system, 3 years, America system four year, the 3^rd year and 4^th year will be studying in USA. You could see the ethnic language has no economy value at all. Why the mother tongue language schools are suffering the lose, you could see the reason, language and economy.

For (a) the killing of scholars happened thousands of years in China. The Qin dynasty（秦始皇） saw the big change in language, the Emperor Qin ordered all other tribal languages should be ceased learning and using, only Han language, of course, it did not sound like what you hear today, Pu Tong Hua （普通话）, which is an artificial created sound. The writing symbol of Han is still maintain till now though the simplified Han symbol only started in 1957, not even a century, to eradicate illiteracy in China. The original Han language symbol can be seen in Taiwan and Hong Kong newspapers. Both places are still using the traditional Han symbols but other countries due to the political pressure ( a force) from China, change from traditional to simplified Han language symbol. You still can lots of traditional Han language symbol in Vietnam temples, old building.

For (b) part, by money, here is the economy, it is also explained in part (a) but here is the additional information. For example, the Japanese companies wanted translators and interpreters, they can pay very good amount. But English speaking companies could not pay for it, which language would you learn?

Some companies, pay the staff with certain language speakers a little higher as they need them to the translations with the business partners from different countries.

To conclude, a language dies, it is not because there is no speaker, but it is because the community is weak in economy. For example, the indigenous language in Latin America, like Peru, Chile, Brazil, if their economy is good, they could form their universities, like Mochika in Peru, why it is dying out ? If there were university using Mochika language, those who wanted to study in Mochika language university have to learn Mochika. These language speakers are not the native speakers of Mochika, but they need to study in Mochika university, thus they have to learn Mochika language. It is very simple to all people, if any other person wanted to study in your national language university, they had to study the national language of your country, isn’t it ?

There is NO rich Mochika speaker in Peru, thus, there is no companies, shops and schools are using Mochika language.

Now, you see how economy is vital for language survival. Mochika language will be dead soon but the tribal of Mochika is still around speaking Spanish, it is where the money and knowledge comes. Again, economy and language is inseparable.

Nobody kills the language in the modern days, but MONEY,kills the language. A language wants to be strong and survive, it needs the strong economy strengthen it or perhaps, by law, make Mochilka a must language to be taught be in Peru. Would that cause the instability of the community?

Tradukite de Goog;e tradukilo

Estas interese legi la artikolon titolitan "La ok paŝoj de Joshua Fishman al revivigo de lingvo"

La artikolo ĉefe fokusiĝas pri kiel revivigi lingvon sed sen rigardi la politikan kaj ekonomian aspekton de lingvo.

Lingvo mortas kiam du el la kondicionaloj okazis:

a. Per forto, leĝo, mortigo de kleruloj

b. Per mono

Oni facile vidas en la interreta epoko, ke kiom da lingvoj estas mortaj. Sed malpli da homoj esploras kial ĉi tiuj lingvoj estas mortaj.

La verkisto estas sufiĉe bone en la unulingva lando kiel Japanio kaj Koreio kaj ankaŭ sufiĉe unu-triba lando. En Japanio plejparte estas japanoj, apud Ainu. En Koreio ankaŭ estas simila situacio eĉ vi estas el aliaj landoj, vi devas asimili en la landon nomigante vin kiel korea.

Tre malpli da landoj en la mondo estas kiel Singapuro, Malajzio kiu permesis al la etnoj uzi siajn etnajn nomojn, kiel la ĉina, la tamila, la portugala, la malaja ktp. la plej multaj tribaj nomoj kiuj rilatis al religia bazita estas plejparte en religia formato kiel aliaj landoj en la mondo sed malofte, ili retenas sian triban identecon kiel ĉinoj.

Nu, ni parolu pri la (a) sekcio, per forto, leĝo kaj mortigo de kleruloj. Ni sciis, ke tiu kolonia periodo mortigis multajn lokajn lingvojn, tial la hispana, portugala, franca, germana kaj angla retenis popularaj en la mondo.

La sekva estas per religio, nevidebla forto. La araba estas la plej malfrua inkludo en Unuiĝintaj Nacioj per religio, Islamo, kiu daŭre estas uzita en ĉiuj religiaj libroj tiel la islamanoj parolas la araban. Sed neniu el la budhanaj, kristanoj parolas la originalan lingvon de budhismo teksto en sanskrito kaj hebreo. Se ne ekzistus traduko de budhismo-teksto kiel la Korano faris, sanskrito estus la mondloĝata lingvo same kiel la hebrea por la kristanoj.

Laŭleĝe estas alia forto. La malaja estas la nacia lingvo de Singapuro sed la laborlingvo, ili ne nomas ĝin oficiala lingvo, estas la angla. La lernejoj ankoraŭ instruas malajan lingvon al ĉiuj homoj, ne perforte, la malajoj en Singapuro lernos malajan kiel la duan lingvon, la ĉina farus la samon. La portugala, la hebrea, la tamila ktp lernus kiel la ŝatokupo aŭ via komunumo. Tamen, la tamila estas listigita en la nacia ekzamenkomisiono kiel temo kiun la civitanoj de Singapuro povas oficiale sidi por la testo.

Estas alie, ke Malajzio havas konfliktan situacion, ambaŭ landoj estis iamaj britaj kolonioj. Malajzianoj devas pasi la Bahasan Melayu same kiel la anglan lingvon. Ĝi signifis, ke malajzio estas postulata por regi ambaŭ lingvojn, nacian lingvon, malajan kaj anglan lingvon same bone. La etnaj lingvoj kiel la ĉina kaj la tamila havas la bazlernejojn, kiujn ili povas ricevi gepatran lingvon, la lernantoj en la etnaj lernejoj devas lerni tri (3) lingvojn samtempe, tio estas etna lingvo, la ĉina aŭ la tamila, kaj la du devigaj lingvoj, malaja kaj angla sur scipovaj niveloj. Tial multaj gepatroj sentas, ke iliaj infanoj estas tro streĉitaj en la lingvolernado. Ĉina lingvo ne estas facila lerna lingvo, sed la tamila estas pli facila ol la angla, tamen malpli ekonomia valoro en Malajzio. Ambaŭ grupoj de gepatroj decidis ne sendi la infanojn al siaj etnaj lingvaj lernejoj, kiuj nun vidas la malkreskon de la lernejoj, ĉar ne ekas teorio de rekrutado, oferto kaj postulo. En la naciaj bazlernejoj, lernantoj lernas nur du lingvojn, tio estas la malaja. kaj la angla, kiuj estas postulataj de la registaro kun la planado de iama kolonia, Brita Imperio. La postuloj por eniri la lokajn naciajn universitatojn estas kredito en malaja lingvo, kiu estas la instrumedio en la universitatoj kaj almenaŭ enirpermesilo en la angla lingvo, kompreneble, plejparte la universitataj lokoj estas ofertitaj al la kandidatoj kun angla O-nivela kredito. , kiu similas al la transmaraj anglalingvaj landoj.

Krome, multaj eksterlandaj universitatoj, ĉefe el anglalingvaj landoj, kiel Britio, Aŭstralio, Nov-Zelando, Usono, eĉ Hindio starigas universitatajn branĉojn en Malajzio. La studentoj studus du jarojn en Malajzio kaj la lastjaran jaron kiel la Brita sistemo, 3 jaroj, Amerika sistemo kvar jarojn, la 3-a jaro kaj 4-a jaro estos studado en Usono. Vi povus vidi, ke la etna lingvo tute ne havas ekonomian valoron. Kial la gepatralingva lingvolernejoj suferas la perdon, vi povus vidi la kialon, lingvon kaj ekonomion.

Ĉar (a) la mortigo de kleruloj okazis milojn da jaroj en Ĉinio. La Qing-dinastio vidis la grandan ŝanĝon en lingvo, la imperiestro Qing ordonis ke ĉiuj aliaj tribaj lingvoj estu ĉesigitaj lerni kaj uzi, nur Han lingvo, kompreneble, ĝi ne sonis kiel tio, kion vi aŭdas hodiaŭ, Pu Tong Hua, kiu estas artefarita. kreita sono. La skriba simbolo de Han daŭre estas konservita ĝis nun kvankam la simpligita Han simbolo nur komenciĝis en 1957, eĉ ne jarcento, por ekstermi analfabetecon en Ĉinio. La origina Han lingvo simbolo videblas en Tajvano kaj Honkongaj gazetoj. Ambaŭ lokoj daŭre uzas la tradiciajn Han-simbolojn sed aliaj landoj pro la politika premo (forto) de Ĉinio, ŝanĝiĝas de tradicia al simpligita Han-lingva simbolo. Vi ankoraŭ povas multajn tradiciajn han-lingvajn simbolojn en Vjetnamaj temploj, malnova konstruaĵo.

Por (b) parto, per mono, jen la ekonomio, ĝi estas ankaŭ klarigita en parto (a) sed jen la pliaj informoj. Ekzemple, la japanaj kompanioj deziris tradukistojn kaj interpretistojn, ili povas pagi tre bonan kvanton. Sed anglalingvaj kompanioj ne povus pagi por ĝi, kiun lingvon vi lernos?

Iuj kompanioj, pagas la dungitojn kun certaj lingvoparolantoj iom pli alte ĉar ili bezonas ilin al la tradukoj kun la komercaj partneroj de malsamaj landoj.

Por konkludi, lingvo mortas, ne ĉar mankas parolanto, sed estas ĉar la komunumo estas malforta en ekonomio. Ekzemple, la indiĝena lingvo en Latin-Ameriko, kiel Peruo, Ĉilio, Brazilo, se ilia ekonomio estas bona, ili povus formi siajn universitatojn, kiel Mochika en Peruo, kial ĝi formortas? Se ekzistis universitato uzanta moĉikan lingvon, tiuj kiuj volis studi en moĉika lingvouniversitato devas lerni moĉikan. Ĉi tiuj lingvoparolantoj ne estas la denaskaj parolantoj de Mochika, sed ili devas studi en Mochika universitato, do ili devas lerni Mochika lingvon. Ĝi estas tre simpla por ĉiuj homoj, se iu alia persono volis studi en via nacilingva universitato, ili devis studi la nacian lingvon de via lando, ĉu ne?

Ne havas riĉa moĉika parolanto en Peruo, do ne ekzistas kompanioj, butikoj kaj lernejoj uzas moĉikan lingvon.

Nun, vi vidas, kiel ekonomio estas esenca por lingvosupervivo. Mochika lingvo baldaŭ mortos sed la tribo de Mochika ankoraŭ estas parolanta la hispanan, tie venas la mono kaj scio. Denove, ekonomio kaj lingvo estas nedisigeblaj.

Neniu mortigas la lingvon en la modernaj tagoj, sed MONO, mortigas la lingvon. Lingvo volas esti forta kaj pluvivi, ĝi bezonas la fortan ekonomion plifortigi ĝin aŭ eble, laŭleĝe, fari moĉilkan nepre instruenda lingvo en Peruo. Ĉu tio kaŭzus la malstabilecon de la komunumo?